فرآیند نوسنگی شدن در تپه بلوچ "غرب دشت نیشابور"

خراسان از نظر مطالعات فرهنگ های پیش از تاریخ ناشناخته است. در سال های اخیر پژوهش های مقدماتی در منطقه شرق شمالی ایران شروع شده است . رساله ی پیش روی ادامه ی همین پژوهش هاست. مقیاس مکانی این پژوهش حوزه ی شرق شمالی ایران با تاکید بر حوزه باستان شناسی چشم انداز میانکوهی دشت نیشابور و با تاکید جزیی تر بر روی استقرار بلوچ است. مقیاس زمانی این پژوهش ، نوسنگی است . دوره ای که جوامع انسانی به تدریج به تولید غذا و اهلی کردن گیاهان و حیوانات روی آورده اند و هم چنین شروع زندگی روستا نشینی و دستیابی به تکنولوژی ساخت سفال و توسعه فن ساخت ابزار سنگی در یک فرآیند تدریجی از جمله معرف های اصلی آن است. پژوهش های میدانی در استقرار بلوچ و همچنین بررسی دشت نیشابور نشان می دهد که از نظر تمرکز داده ها و نهشته های فرهنگی ادوار گوناگون در یک مکان ، استقرار بلوچ شامل آثاری از نوسنگی،مس سنگی و عصر آهن می باشد. نهشته ها و بقایای مربوط به دوره های یاد شده در استقرار بلوچ ، در مساحتی در حدود 6 هکتار به دست آمده است. این پژوهش با رویکردی ژرفانگر و با دیدی جزیی داده های حاصل از گمانه زنی به منظور لایه نگاری تپه بلوچ در سال 1390 را مورد مطالعه قرار داده است و کوشیده است وضعیت نوسنگی استقرار بلوچ را بر مبنای تحلیل تکنیک ها و سنت های سفالگری روشن سازد . با بررسی این داده ها مشخص شد در طول دوران نوسنگی ، تکنیک های سفالگری ارتقا یافته و بر تنوع گونه های سفالی افزوده می شود ؛ مطالعه نهشته ها نیز نشان داد که اغلب نهشته های نوسنگی در بلوچ، فرهنگی بوده و از نظر شکل گیری بیانگر استقراری فصلی در این محوطه هستند. در مجموع ، بر اساس مطالعه نهشته ها، سنت ها و تکنیک های سفالگری و ابزار سنگی ، معماری و با در نظر گرفتن موقعیت مکانی استقرار و قرار گیری آن در دشتی میانکوهی و دارا بودن استعداد ها و شرایط زیستی مطلوب می توان چنین مطرح نمود که این استعداد در نو سنگی نیز دارای استمرار فرهنگی بوده است.